Na dit natte en koude voorjaar zou je het niet zeggen, maar de aarde warmt op en dat is een probleem. De afgelopen acht jaren (2015-2022), waren de warmste jaren die ooit geregistreerd zijn. Klimaatverandering zorgt voor droge, hete zomers, wateroverlast in het najaar en extreme weersomstandigheden. De verstening van onze leefomgeving zorgt ervoor dat de gevolgen van klimaatverandering steeds meer impact hebben op ons dagelijks leven en de biodiversiteit. Maar wat kan jij zelf nou doen om klimaatbestendig die hete zomers door te komen?
Deze grafiek toont voor elk jaar de afwijking van de gemiddelde jaartemperatuur t.o.v. de gemiddelde temperatuur in de de 20ste eeuw (de 0-lijn). Bron: Klimaat.be
Hittestress en het Stedelijk Hitte-Eiland Effect
Om te weten hoe we die warme zomers verdraagzaam kunnen maken, moeten we eerst weten wat er speelt. Nederland versteent namelijk steeds meer. Dat betekent dat een steeds groter oppervlak bedekt is met bebouwing of bestrating, in plaats van begroeiing of natuurlijke materialen. Gebouwen en bestrating houden hitte een stuk langer vast. Daardoor wordt het overdag warmer en koelt het ’s nachts minder af. Dit noemen we het Stedelijk Hitte-Eiland Effect. Aangezien 74% van de Nederlanders in een stedelijke omgeving woont, heeft dit effect op een heel groot deel van onze bevolking.
Hete zomers resulteren in stedelijke gebieden steeds vaker in hittestress. Hittestress is een verzamelnaam voor ongemakken als gevolg van aanhoudende hitte. Een basisverschijnsel is jezelf niet lekker voelen, omdat je het te warm hebt. Hoe wij hitte ervaren wordt uitgelegd als thermisch comfort. Dit is afhankelijk van verschillende factoren, zoals temperatuur, instraling van de zon en luchtvochtigheid. Ook persoonlijke factoren zoals voorkeur, leeftijd en gedrag spelen mee. Hittestress kan echter grotere gevolgen hebben dan ‘je even niet lekker voelen’. Warme nachten zorgen voor een slechte nachtrust. Wanneer dit een langere periode duurt, kan dit effect hebben op je concentratievermogen, productiviteit, humeur en stresslevels.
Groen is koel!
Gelukkig zijn er een aantal manieren waarop we het comfortabeler kunnen maken voor onszelf, en waarmee we ook nog bijdragen aan vergroening en biodiversiteit. Wil jij het hoofd koel houden deze zomer? Lees dan even mee:
Ontharden: oppervlakten zoals steen, beton en asfalt warmen snel op. Ze houden de hitte vast en zodra het buiten begint af te koelen, geven die hitte weer af. Hierdoor blijft de warmte hangen. Een begroeide bodem en natuurlijke materialen houden warmte veel minder vast, waardoor het ’s nachts sneller afkoelt. Dit geldt ook voor jouw tuin. Dus: tegels eruit en groen erin! Denk je dat een gazon veel werk is? Dat hoeft niet met ecologisch maaibeheer. Lees er meer over in ons artikel Tips voor Ecologisch Maaien.
Schaduw: Bomen met een grote en volle kroon zorgen voor schaduw én verdamping. Op deze manier koelen ze de lucht. De schaduw zorgt er ook voor dat de bodem en bestrating minder snel opwarmen, waardoor ze in de nacht minder hitte afgeven. In de schaduw van een boom is het heerlijk vertoeven op een warme dag!
Wist jij dat één grote boom hetzelfde verkoelende vermogen kan hebben als 10 airco’s?
Verdamping: Net zoals bomen zorgen andere soorten groen ook voor verdamping van water, via de bladeren. Dit zorgt voor lokale verkoeling van de lucht. Verdamping zorgt er namelijk voor dat zonnestraling niet wordt omgezet in voelbare warmte. Groen en bomen met veel bladeren werken hier het beste voor.
Waterpret
Een natuurlijke regenwatervijver in je tuin kan ook helpen tegen hittestress. De verdamping van water koelt namelijk de lucht. De insecten en tuindieren zullen je ook dankbaar zijn voor verkoeling op een warme zomerdag! Een regenwatervijver is ook een prima oplossing voor het opvangen van regenwater, dit helpt ook bij overbelasting van het riool tijdens piekbuien. Een natuurlijke regenwatervijver is leuk om te zien en is goed voor de flora en fauna. Deze vijver is ook eenvoudiger in aanleg en onderhoud dan een gewone vijver.
Benieuwd naar hoe je een natuurlijke regenwatervijver aanlegt? Bekijk ons handige stappenplan om je eigen regenwatervijver te maken!
Een natuurlijke parasol
Heb je de middelen niet om een grote boom te plaatsen? Je kan ook kiezen voor een begroeide pergola! Zo heb je toch meer groen in je tuin én kan je lekker in de schaduw zitten. Een pergola kan je aanschaffen of je kan er zelf een maken. Laat de pergola vervolgens begroeien met klimplanten voor extra verkoeling. Pluspunt: dat draagt ook weer bij aan de biodiversiteit.
Wist je dat je ook druiven kan laten groeien op jouw pergola? Dan heb je meteen een verkoelende snack!
Wil jij weten welke planten je het beste kunt gebruiken voor jouw pergola? In dit artikel hebben we ze voor je op een rijtje gezet.
Aan de slag
Wil jij het hoofd koel houden in de zomer? Zoals je ziet zijn er genoeg groene opties om mee aan de slag te gaan. Of jij nu gaat voor minder stenen, een vijvertje of een groene pergola; je helpt er niet alleen jezelf mee, maar ook de natuur!
Benieuwd naar hoe groen jouw buitenruimte nu al is? Bereken jouw groenscore en krijg persoonlijke tips in jouw groendossier. Weet jij je groenscore al? Vink jouw afgeronde vergroeners aan in jouw groendossier en verbeter je score
